مناسك حج حضرت امام (ره)
پنجشنبه 18 اردیبهشت 1393
مناسك حج
مطابق با فتاواى
حضرت آیة اللّه العظمى امام خمینى (قدّس سّره)
و رهبر معظم انقلاب حضرت آیت الله العظمى خامنه‌اى دام ظله الوارف
جهت ورود به این بخش كلیك نمایید.
مقدمه
بدان كه بر هر مكلف كه جامع شرایط باشد، وجوبِ حج به دلیل قرآن و احادیث وارده از نبى اكرم(صلى‌الله علیه وآله وسلّم) و ائمه معصومین(علیهم‌السلام) ثابت است. حج یكى از اركان دین است و از ضروریات آن بهشمار مىرود. ترك حج، با اقرار به وجوب، یكى از گناهان كبیره و با انكار، موجب كفر است.(1) خداوند متعال در قرآن مجید فرمود: {وَللّهِِ عَلَى النّاسِ حِجّ الْبَیْتِ مَنِ اسْتَطاعَ اِلَیْهِ سَبیلاً وَ مَنْ كَفَرَ فَاِنّ اللّهَ غَنِىّ عَنِ الْعالَمینَ}.
شیخ كلینى؛ به طریق معتبر از حضرت صادق(علیه‌السلام) روایت نموده كه: هر كس از دنیا برود و حَجّةالاسلام به‌جا نیاورد، بدون اینكه او را حاجتى ضرورى باشد یا آن‌كه به جهت بیمار شدن از آن باز ماند یا آن‌كه پادشاهى از رفتن آن جلوگیرى نماید، چنین كسى در حال مردن، به یهودیت یا نصرانیت از دنیا خواهد رفت.
این آیه و این روایت، در اهمیت حج و وجوب آن كافى است و روایات بسیارى در این دو قسمت وارد شده كه این مختصر، گنجایش ذكر آنها را ندارد و چون كه مستحبات حج بیش از آن است كه در این رساله بیان شود، لذا به بیان مقدارى از آنها اكتفا كرده و بقیه را به كتب مفصله وا مى‌گذاریم كه به‌جا آوردن آنها به امید ثواب اشكالى ندارد.
و نظر به اینكه این مناسك براى فارسى زبانان مىباشد و تكلیف آنها عمره و حج تمتّع است، اكتفا به بیان احكام آنها شد و قبل از شروع در مناسك، كه مشتمل است بر دو باب و چند فصل و مسائلى چند، بعض مسائل و شرایط وجوب حَجّةالاسلام و بعض مسائل نیابت و وصیت به حج و چند مسأله دیگر بیان مىشود:
[1] م ـ حَجّةالاسلام كه حج واجب بر شخص مستطیع است، بیش از یك مرتبه در تمام عمر واجب نیست.
[2] م ـ وجوب حج، بر شخص مستطیع فورى است؛ یعنى واجب است در سال اول استطاعت به‌جا آورد و تأخیر آن جایز نیست(2) و در صورت تأخیر، واجب است در سال بعد انجام دهد و همچنین....
[3] م ـ اگر درك حج، بعد از حصول استطاعت، متوقف بر مقدماتى مثل سفر و تهیه اسباب آن باشد، تحصیل آن واجب است؛ به طورى كه در همان سال به حج برسد و در صورتى كه شخص كوتاهى كند و به حج در آن سال نرسد، حج بر او مستقر مىشود كه باید در هر صورت بعداً به حج برود، هرچند استطاعت از بین برود.
1. اگر انکار هر یک از ضروریات دین به انکار رسالت یا تکذیب پیامبر اکرم (صلى الله علیه وآله) یا وارد کردن نقصى به شریعت منجر شود، باعث کفر و ارتداد است (اجوبة الاستفتائات، س336)
2. و به تأخیر انداختن آن بدون عذر جایز نیست و اگر به تأخیر اندازد معصیت کرده است و حج بر ذمه او باقى است. (مناسک حج، م2)
بدان كه بر هر مكلف كه جامع شرایط باشد، وجوبِ حج به دلیل قرآن و احادیث وارده از نبى اكرم(صلى‌الله علیه وآله وسلّم) و ائمه معصومین(علیهم‌السلام) ثابت است. حج یكى از اركان دین است و از ضروریات آن بهشمار مىرود. ترك حج، با اقرار به وجوب، یكى از گناهان كبیره و با انكار، موجب كفر است.(1) خداوند متعال در قرآن مجید فرمود: {وَللّهِِ عَلَى النّاسِ حِجّ الْبَیْتِ مَنِ اسْتَطاعَ اِلَیْهِ سَبیلاً وَ مَنْ كَفَرَ فَاِنّ اللّهَ غَنِىّ عَنِ الْعالَمینَ}.
شیخ كلینى؛ به طریق معتبر از حضرت صادق(علیه‌السلام) روایت نموده كه: هر كس از دنیا برود و حَجّةالاسلام به‌جا نیاورد، بدون اینكه او را حاجتى ضرورى باشد یا آن‌كه به جهت بیمار شدن از آن باز ماند یا آن‌كه پادشاهى از رفتن آن جلوگیرى نماید، چنین كسى در حال مردن، به یهودیت یا نصرانیت از دنیا خواهد رفت.
این آیه و این روایت، در اهمیت حج و وجوب آن كافى است و روایات بسیارى در این دو قسمت وارد شده كه این مختصر، گنجایش ذكر آنها را ندارد و چون كه مستحبات حج بیش از آن است كه در این رساله بیان شود، لذا به بیان مقدارى از آنها اكتفا كرده و بقیه را به كتب مفصله وا مى‌گذاریم كه به‌جا آوردن آنها به امید ثواب اشكالى ندارد.
و نظر به اینكه این مناسك براى فارسى زبانان مىباشد و تكلیف آنها عمره و حج تمتّع است، اكتفا به بیان احكام آنها شد و قبل از شروع در مناسك، كه مشتمل است بر دو باب و چند فصل و مسائلى چند، بعض مسائل و شرایط وجوب حَجّةالاسلام و بعض مسائل نیابت و وصیت به حج و چند مسأله دیگر بیان مىشود:
[1] م ـ حَجّةالاسلام كه حج واجب بر شخص مستطیع است، بیش از یك مرتبه در تمام عمر واجب نیست.
[2] م ـ وجوب حج، بر شخص مستطیع فورى است؛ یعنى واجب است در سال اول استطاعت به‌جا آورد و تأخیر آن جایز نیست(2) و در صورت تأخیر، واجب است در سال بعد انجام دهد و همچنین....
[3] م ـ اگر درك حج، بعد از حصول استطاعت، متوقف بر مقدماتى مثل سفر و تهیه اسباب آن باشد، تحصیل آن واجب است؛ به طورى كه در همان سال به حج برسد و در صورتى كه شخص كوتاهى كند و به حج در آن سال نرسد، حج بر او مستقر مىشود كه باید در هر صورت بعداً به حج برود، هرچند استطاعت از بین برود.
1. اگر انکار هر یک از ضروریات دین به انکار رسالت یا تکذیب پیامبر اکرم (صلى الله علیه وآله) یا وارد کردن نقصى به شریعت منجر شود، باعث کفر و ارتداد است (اجوبة الاستفتائات، س336)
2. و به تأخیر انداختن آن بدون عذر جایز نیست و اگر به تأخیر اندازد معصیت کرده است و حج بر ذمه او باقى است. (مناسک حج، م2)
نظرات :