اسرار و معارف حج

بعد از خلقت آدم₎، ملائکه الهی با گمان بر اینکه چرا موجودی که احتمال فساد دارد باید خلیفه خدا شود، زبان به اعتراض گشودند. خداوند آنها را در 7000 حجاب نورانی قرار داد و در ناحیه عرش الهی به توبه پرداختند.  زمان طولانی را گذراندند تا خداوند آنها را بخشید. در طول مدتی که ملائکه تحت عرش الهی (در جایی به عنوان بیت المعمور)، مامور به طواف شدند و دائما ذکر تسبیح و تحمید خداوند را داشتند، آدم در رویارویی و کشاکش با شیطان قرار داشت. شیطان از اسرار وجود انسان با خبرا ست. او می داند که از روح الهی خدا در انسان دمیده شده است و روح الهی خدا در وجود انسان، جاودانگی سلطنت و ملک  و قدرتی بی نهایت می طلبد. شیطان از این خصوصیت آدم استفاده می کند و او را فریب می دهد:

«فَوَسْوَسَ إِلَيْهِ الشَّيْطَانُ قَالَ يَا آدَمُ هَلْ أَدُلُّكَ عَلَى شَجَرَةِ الْخُلْدِ وَمُلْكٍ لَّا يَبْلَى[1]

پس شيطان او را وسوسه كرد، گفت: «اى آدم، آيا تو را به درخت جاودانگى و ملكى كه زايل نمى‏شود، راه نمايم؟»

شیطان در طبیعت انسان وعده به جاودانگی می دهد در حالی که این مسیر، مسیر رسیدن به جاودانگی نیست. زیرا طبیعت میرا است و جاودانه نیست. انسان تا از طبیعت دنیا استفاده می کند طبیعت او نیز تحریک می شود و برای بدست آوردن و دوام آن باید تلاش مضاعف کند.

با هبوط آدم از مقام خود و آمدن به دنیا، ظلمت و تاریکی دنیا و دوری از عالم معنی دل او را پر از غم کرد و تلاش کرد تا بتواند  از این ظلمت رها شود. آدم نه آشنا به زمین کعبه بود ونه آگاه به مسائل اش ، لذا خدای سبحان جبریل امین را فرستاد تا آموزگار آدم باشد. آن فرشته امین ، دست آدم را بگرفت و به سوی کعبه حرکتش داد ، وقتی به وادی کعبه رسیدند ، پرودگارعالم ابری را مأمور ساخت تا بر مساحت کعبه سایه انداخت جبریل به آدم دستور داد تا مقدار سایه را با نوک انگشت خط کشی کند آن اندازه مساحت کعبه شد.[2]

طبق روایات، آن قطعه از ابر در ذیل بیت المعمور قرار داشت. بنابرین کعبه ای که توسط حضرت آدم _{(علیه السلام)} ساخته شد در زیر بیت المعمور و بیت مالعمور در زیر عرش الهی که مقام علم و تدبیر عالم است قرار گرفت.

خداوند تعالی از عرش الهی عالم را تدبیر می کند و دانش تمام هستی در آن منطقه است. آدم، در کنار محلی که علامت گذاری شده است  راه و رسم توبه را می آموزد و جبرئیل به آدم نشان می دهد که چگونه می توانی از این ظلمت نجات پیدا کنی و چطور می توانی به مقامی برسی که از دست داده ای و اینچنین  آموزش اعمال حج از طریق جبرئیل به آدم آغاز می شود.