نورانیت حج
همانگونه که بیان شد حج ضیافت منعم (نه ضیافت نعمت) و رفتن به محضر صاحب خانه است. نتیجه این مهمانی بیرون آمدن از ظلمت ها و ورود به عالم نور است. و تا هنگامی که حاجی خود را آلودوه به ظلمت های معاصی و و تعلقات دنیوی نکند این نور با او ماندگار خواهد بود. همچنانکه امام صادق (علیه السلام) در روایتی به این مطلب اشاره می کند:
«الحَاجُّ لا يَزالُ عَلَيْهِ نُورُ الحَجِّ، مَا لَمْ يُلِمَّ بِالذَّنبِ[1].»
«حجگزار تا خود را به گناهی نيالوده است، نورانيت حج با اوست. »
دلیل نورانیت حاجی در این سفر نزدیک شدن به منبع نور یعنی خداوند متعال است:
«اللَّهُ نُورُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ[2]» خدا نور آسمانها و زمين است.»
«وَأَشْرَقَتِ الْأَرْضُ بِنُورِ رَبِّهَا[3]» و زمين به نور پروردگارش روشن گردد»
خداوندی که منبع نور زمین و آسمان ها است می تواند وجود انسان را نیز نورانیت بخشد. خدای تعالی از قرآن و شهدا به عنوان «نور» تعبیر می کند.
«الشُّهَدَاء عِندَ رَبِّهِمْ لَهُمْ أَجْرُهُمْ وَنُورُهُمْ[4] و شهيدان در نزد پروردگارشان هستند صاحب پاداش و نور خويشند.»
«قَدْ جاءَکُمْ مِنَ اللَّهِ نُورٌ وَ کِتابٌ مُبينٌ[5] قطعاً براى شما از جانب خدا روشنايى و كتابى روشنگر آمده است.»
اینکه انسان مومن به دنبال تقرب الی الله است و اعمال عبادی را با نیت قربه الی الله انجام می دهد در واقع اعلام می کند که در اعمال عبادی خودش به سوی منبع نور می رود و خداوند می فرماید: مومنینی که آماده پذیرش تسلیم در مقابل خدا می شوند خدای تعالی آنها را نورانی می کند.
«أَفَمَن شَرَحَ اللَّهُ صَدْرَهُ لِلْإِسْلَامِ فَهُوَ عَلَى نُورٍ مِّن رَّبِّهِ[6] پس آيا كسى كه خدا سينهاش را براى [پذيرش] اسلام گشاده، و [در نتيجه] برخوردار از نورى از جانب پروردگارش مىباشد [همانند فرد تاريكدل است]؟»
تعبیر آیه شریفه این است که هو مع النور (فَهُوَ عَلَى نُورٍ مِّن رَّبِّهِ) یعنی این نورانیت همراه و مرکب او بوده و مسیر حرکت او را روشن می سازد. این نور در اختیار مومن قرار می گیرد و نگاه او نورانی می شود. چنانکه رسول اکرم صلی الله علیه و آله می فرماید: «اتقوا فراسة المؤمن فَإنه ینظر بنور الله[7]» از فراست مؤمن بترسید که چیزها را با نور خدا می نگرد.
و انسان این چنین وسعت وجودی پیدا کرده و آماده دریافت حقایق نورانی می شود.
شخصی از نویسندگان غربی می نویسد: دورانی بود که با جهالت خود از خدا دور شدم و بعد از مدتی با ازدیاد علم به سوی خدا برگشتم. زمانی که فهمیدم تا از خدا نخواهم که مرا از ظلمت ها و تاریکی ها رها کند هدایت نخواهم شد.
در ادعیه سعی صفا و مروه و در بخش های دیگر حج، مومن از خدا می خواهد که خداوند متعال نور به او ببخشد.
اَللَّهُمَّ اجْعَلْ فِي قَلْبِي نُوراً، وَفِي سَمْعِي نُوراً، وَفِي بَصَرِي نُوراً، وفِي لِسَانِي نُوراً، وَعَنْ يَمِينِي نُوراً، وَمِنْ فَوْقِي نُوراً، وَاجْعَلْ فِي نَفْسِي نُوراً، وَعَظَّمْ لِي نُوراً.[8]
بار خدایا در قلب من نوری قرار ده و در گوشم نوری، و در چشمم نوری، و در زبانم نوری، از طرف راستم نوری، و از بالای سرم نوری و در وجودم نوری قرار ده، زیاد کن بر من نور را.
تمامی این نورانیت هایی که از خداوند متعال طلب می شود، به معنای نزدیک شدن به منبع نورانیت و منبع نور خدایی است. حج نزدیکی فوق العاده انسان مومن به خدای تعالی به عنوان مرکز نورا برای نورانی شدن است
[1] . فروع كافى، ج 4، ص 255
[2] . سوره : النور آیه : 35
[3] . سوره : الزمر آیه : 69
[4] . سوره : الحديد آیه : 19
[5] . سوره : المائدة آیه : 15
[6] . سوره : الزمر آیه : 22
[7] . کافی (ط-الاسلامیه)، ج1 ،ص218
[8] . دعاى دور پنجم از صفا به مروه
نظرات :