پیش از سفر

این كارها پیش از سفر و هنگام آغاز آن مستحب است:

1. طلب خیر از خداوند؛ بدین معنى كه از خداوند، خیر و خوبى در این سفر را درخواست كند.

2. اطلاع دادن به دوستان و بستگان و حلالیّت طلبیدن از آنان.

3. وصیت كردن، به خصوص نسبت به امور واجب.

?. انتخاب همسفران مناسب و هم شأن خود از نظر اخلاقى و اقتصادى.

?. انتخاب زمان مناسب براى سفر، كه در ایام هفته،

روزهاى شنبه و پس از آن، روزهاى سه شنبه و پنجشنبه مستحب است و روز جمعه، قبل از نماز جمعه به سفر رفتن مكروه است. اگر در سایر ایام هفته لازم شد به سفر برود، صدقه بدهد و برود.

?. خواندن دعاى سفر و آیات و سوره‌هاى قرآنى و دعاهاى دیگرى كه وارد شده است و از جمله آنهاست، سور? قدر «انا انزلناه فی لیلة القدر. . .» ، آیة الكرسى از «لا اله الّا هو الحیّ القیوّم تا. . . هم فیها خالدون» و سوره‌هاى حمد «الحمد للّ?ه‌ربّ العالمین. . .» ، ناس «قل أعوذ بربّ الناس. . .» و فلق «قل أعوذ بربّ الفلق. . .» .

7. صدقه دادن در آغاز سفر، و بهتر است هنگام سوار شدن به وسیله نقلیه صدقه بدهد.

8. غسل كردن پیش از بیرون رفتن براى زیارت.

در سفر

هر چند احكام و آداب سفر بسیار است و به تناسب افراد و مكان‌ها نیز احكام و آداب خاصى دارد و بسیارى از آن‌ها در بخش آداب زیارت و در بخش‌هاى دیگر این نوشته خواهد

آمد ولى گوشه‌اى از آن‌ها بدین شرح است:

1. مستحب است زاد و توش? لازم و كافى به همراه داشته باشد.

2. با همسفران خود با اخلاق نیكو رفتار كند.

3. به افراد ضعیف و مریض در طول سفر كمك كند.

?. به خدمت‌كاران حرم‌هاى مطهر كمك و انفاق كند.

?. به فقرا و مساكین محل صدقه بدهد.

نماز مسافر

1. اگر برنام? سفر زائران عزیز به گونه‌اى باشد كه كمتر از ده روز در یك محل مى‌مانند، نمازهاى چهار ركعتى را باید دو ركعتى (شكسته) بجا آورند، حتى افرادى كه پیش از این به جهت آنكه شغلشان یا مقدم? شغلشان مسافرت بوده است، مانند خلبانان و ملوانان و برخى از رانندگان. و كسانى كه براى انجام كار زیاد به سفر مى‌روند ولى این سفر آنان زیارتى است و شغلى نیست باید نمازهاى چهار ركعتى را شكسته بخوانند.

آرى اگر افرادى بدانند كه مى‌توانند حداقل ده روز در یك محل؛ مثلاً در كربلا یا نجف بمانند و با قصد ماندن حداقل ده

روز به آنجا بروند، نمازشان تمام است. ¹2 - مسافرى كه قصد كرده ده روز بماند، اگر بیشتر از ده روز، مثلاً 13 یا 1? روز بماند، تا وقتى كه مسافرت نكرده و از آنجا نرفته، باید نمازش را تمام بخواند و لازم نیست دوباره قصد ماندن ده روز كند. ²3 - مسافرى كه بنا دارد ده روز در جایى بماند، اگر از قصد خود برگردد تكلیف او بدین شرح است:

الف: پیش از خواندن نماز چهار ركعتى از قصد خود برگردد و تصمیم بگیرد كمتر از ده روز بماند، باید نماز را شكسته بخواند.

ب: پس از خواندن یك نماز چهار ركعتى از قصد خود برگردد؛ تا وقتى كه در آنجاست باید نماز را تمام بخواند. ³? - مسافرى كه قصد كرده ده روز در جایى بماند، اگر در بین نماز چهار ركعتى از قصد خود برگردد، چنانچه مشغول ركعت سوم نشده، باید نماز را دو ركعتى تمام نماید و بقی? نمازهاى خود را شكسته بخواند و اگر مشغول ركعت سوّم

شده، نمازش باطل است و تا وقتى كه در آنجاست باید نماز را شكسته بخواند، اگر چه داخل در ركوع ركعت سوم شده باشد. ¹? - مسافرى كه بنا دارد ده روز در جایى بماند اگر:

الف: تصمیم نداشته باشد به اطراف آنجا برود، یعنى تمام ده روز را در یك جا مى‌ماند، نمازش تمام است.

ب: تصمیم دارد به اطراف (كمتر از ?/22 كیلومتر) برود و برگردد ولى كمتر از چند ساعت در آنجا مى‌ماند، یعنى در تمام ده روز چند ساعتى بیرون آن محل خواهد بود، در این صورت نیز نمازش تمام است.

ج: تصمیم دارد پس از ده روز به اطراف (كمتر از ?/22 كیلومتر) برود و برگردد، در این صورت نیز نمازش تمام است.

د: تصمیم دارد در بین ده روز به اطراف برود و مى‌داند، بیش از چند ساعت طول مى‌كشد، در این صورت قصد ده روز صحیح نیست و نمازش شكسته است.

ه‍: تصمیم بیرون رفتن نداشته و پس از خواندن حداقل یك نماز چهار ركعتى، بیرون رفت (كمتر از ?/22 كیلومتر) در این صورت نماز تمام است و ضررى به قصد ندارد، هر چند بیش از چند ساعت طول بكشد. ¹?. مسافرى كه مى‌خواهد ده روز در محلى بماند، در صورتى باید نماز را تمام بخواند كه بخواهد تمام ده روز را در یك جا بماند، پس اگر بخواهد مثلاً ده روز در نجف و كوفه بماند، باید نماز را شكسته بخواند. ²7. مسافر مى‌تواند در مسجدالحرام و مسجد النبى صلى الله علیه و آله و مسجد كوفه و حرم امام حسین علیه السلام نماز را تمام یا شكسته بخواند ولى تمام خواندن با فضیلت‌تر است. ³8. تمام روض? شریف? (زیر گنبد) حرم مطهّر امام حسین علیه السلام و رواقها و مسجد متصل به آن، همین حكم را دارد و مسافر مى‌تواند در آنجا نیز نماز را تمام بخواند، ولى در غیر از روض? شریفه؛ یعنى در رواق‌ها و مسجد متصل به آن احتیاط مستحب است كه مسافر نماز را شكسته بخواند ولى در صحن و شهر كربلاء باید نماز را شكسته بخواند.

9. مسافر مى‌تواند در این اماكن، بدون نیّتِ تمام یا شكسته، نماز را شروع كند و در وسط آن یكى را اختیار كند و بر همان اساس نماز را به پایان ببرد و حتى در اثناى نماز مى‌تواند نیّت را برگرداند؛ مثلاً به نیت شكسته خواندن نماز را شروع كرده ولى در اثناى نماز قصد كند كه نماز را چهار ركعتى تمام كند و همچنین به‌عكس، تا وقتى كه محل عدول نگذشته باشد. پس اگر به نیت چهار ركعتى نماز را شروع كرده و در ركعت اوّل یا دوم تصمیم گرفت كه نماز را شكسته بخواند، اشكال ندارد. ¹10. حكم تخییر بین تمام و شكسته مخصوص نماز است، بنابراین شخص مسافر حتى اگر تمام روز را در حرم امام حسین علیه السلام یا مسجد كوفه بماند نمى‌تواند روزه بگیرد. مگر روزه مستحب با نذر كه حكم آن خواهد آمد.