ستاره تابناک کاظمین

امام موسی كاظم (ع)

نام: موسی (ع)

كنیه: ابوالحسن اول

لقب: عبدصالح، كاظم، باب الحوائج، صابر، امین

پدر و مادر: امام صادق (ع) ، حُمَیده

زمان ولادت: صبح روز كیشنبه، 7 صفر سال 128 هجری قمری

مكان ولادت: روستای ابواء واقع در بین مكه و مدینه.

نقش انگشتر: الملك لله وحده

اولاد:37 فرزند

آغاز امامت: در سن 20 سالگی

مدت امامت: 35 سال

زمان شهادت: 25 رجب سال 183 ه. ق

مكان شهادت: زندان هارون، بغداد

سبب شهادت: زهر، به دستور هارون الرشید (علیه اللعن)

عمر: 55 سال

مرقد شریف: كاظمین

دوران عمر: دو بخش:

1. دوران قبل از امامت، از سال 128 تا 148 هجری قمری ( 20 سال)

2. دوران بعد از امامت، از سال 148 تا 183 ( 35 سال)

حدود ده سال از امامت او در عصر خلافت منصور، ده سال در عصر خلافت مهدی عباسی، یك سال در عصر خلافت هادی عباسی و پانزده سال در عصر خلافت هارون واقع شد.

امام كاظم (ع) در زندانهای هارون

از سال 179 ه .ق. كه هارون دستور داد امام را دستگیر كنند، تا سال 183 كه به شهادت رسید; امام موسی بن جعفر در بغداد و بصره در زندانهای هارون و زیر نظر عیسی بن جعفر و فضل بن ربیع و فضل بن یحیی و سندی بن شاهك، 14 سال در سخت ترین وضعیت به سر برد. والی بصره كیسال امام را به دستور هارون زیر نظر داشت، امّا عیسی بن جعفربن منصور، بر آن حضرت سخت نمی گرفت. در این مدت، زمانی كه امام در نزد عیسی زندانی بود، نامه ای از هارون به دست وی رسید و هارون از او خواسته بود تا امام را به قتل برساند. عیسی با برخی از مشاوران و نزد كیان خود به مشورت پرداخت و آنان وی را از مرتكب شدن به چنین كاری باز داشتند.

عیسی در پاسخ به نامه هارون نوشت: (زندانی موسی بن جعفر در نزد من طول كشید و من در این مدت گماشتگانی را بر او نهادم تا از حالش برایم خبر بیاورند. در طول این مدت، ندیدم او از عبادت خسته شودوبرای خودهیچ دعایی نمی كند جزطلب آمرزش درخواست رحمت خداوند. اگركسی را می فرستی كه او را از من تحویل بگیرد چه بهتر وگرنه او را آزاد می كنم; چرا كه من از نگهداری و زندانی او به حرج و مشقت افتاده ام. ) نامه عیسی بن منصور سخت هارون الرشید را نگران كرد و از این كه مبادا امام را آزاد كرده، تمام نقشه هایش از بین برود، بدین جهت كسی را فرستاد تا امام را از عیسی تحویل گرفته به بغداد منتقل كند. امام كاظم (ع) پس از یك سال زندانی در بصره، به بغداد منتقل شد و زیر نظر فضل بن ربیع قرار گرفت. مفید در ارشاد می نویسد: (امام مدتی طولانی در نزد فضل بن ربیع زندانی بود، تا این كه هارون از وی خواست امام را از بین ببرد. امّا فضل از دست زدن به چنین كاری خودداری كرد. ( سوّمین مكانی كه حضرت در آنجا زندانی شد، در نزد فضل بن یحیی و در كیی از خانه های او بود. ابن شهر آشوب می نویسد: (هنگامی كه امام به فضل بن یحیی تحویل شد، او بر امام گشایش داد و بسیار احترام و اكرامش می كرد. برخی گزارش كرده اند كه امام كاظم (ع) در خانه فضل ابن یحیی در آسایش بوده و سخت مورد احترام فضل می باشد. هارون الرشید سرور خادم را برای تحقیق در این امر به خانه فضل فرستاد، او نیز گزارش رسیده را تأ یید كرد و به هارون خبر داد كه امام در خانه فضل بن یحیی در كمال آسایش است.هارون كه از شنیدن این ماجرا به شدّت عصبانی شده بود، به سندی بن شاهك و عباس بن محمد دستور داد كه یکصد تازیانه به فضل بن یحیی بزنند)

امام در زندان سندی بن شاهك

هارون الرشید كه از كشتن امام توسط عیسی بن جعفر و فضل بن ربیع و فضل بن یحیی مأیوس شد، سرانجام آن حضرت را به غلامی حلقه به گوش، انسانی ناپاك به نام سندی بن شاهك سپرد. او كه در انجام دستورات هارون هرگز كوتاهی نمی كرد، زندان را به شكنجه گاهی علیه امام درآورده بود. امام در این زندان سختی های زیادی كشید و فشارهای روحی و جسمی فراوانی را متحمّل شد.

امام تا آخرین لحظات، از قید غل و زنجیر رهایی نیافت. هارون برای اینكه امام را در زندان آزار دهد، زنی را به عنوان خدمتكار برای حضرت فرستاد.

شهادت امام موسی بن جعفر (ع)

سرانجام هارون الرشید برای رهایی از امام، به سندی بن شاهك دستور پوشانیدند و با عزّداد آن حضرت را به وسیله زهر به شهادت رساند. فرزند شاهك در پی فرمان هارون مقداری زهر در غذای امام ریخت و به حضرت داد. برخی گفته اند این زهر را در دانه هایی از خرما گذاشت و برای امام برد. حضرت ده دانه از آن را تناول كرد و دست كشید. سندی بن شاهك گفت: از این خرماها بیشتر میل كن حضرت فرمود: بس است، چرا كه تو به خواسته ات رسیدی و دستوری كه به تو داده شد عملی كردی. وی در پی مسموم كردن امام، هشتاد نفر از بزرگان را در حضور امام (ع) گرد آورد و به آنها گفت: به این مرد (موسی بن جعفر (ع) نگاه كنید، آیا به او آسیبی رسیده است؟ در حالی كه از نزدیك، منزل و فرش و آسایش او را می بینید. امام در پاسخ فرمود: (امّا آنچه كه گفته شد درست است، ولی ای مردم بدانید كه به من زهر خورانده شده و چهره ام فردا سبز گشته و پس فردا از دنیا خواهم رفت) سرانجام آن حضرت در سال 183 ه . ق. در روز پنجم ماه رجب، در اثر زهری كه سندی بن شاهك به دستور هارون به امام داد، به دیدار خدا شتافت. جنازه آن حضرت را غریبانه از محلّ شهادت خود بیرون آورده، روی جسر بغداد گذاردند. امّا در نهایت، با تلاش سلیمان بن ابی جعفر، عموی هارون الرشید، جنازه امام را تحویل گرفته، با عزّت تمام در مقابر قریش به خاك سپردند.

محدّث قمی از شیخ صدوق روایت كرده جنازه كه را به جایی آوردند كه مجلس شرطه بود; یعنی محلّ مأموران و نوكران حاكم شهر. چهار نفر را واداشتند تا ندا دهند كه هر كه می خواهد موسی بن جعفر را ببیند، بیرون بیاید. در شهر غلغله شد. سلیمان بن ابی جعفر، عموی هارون، قصری داشت در كنار شط، چون صدای غوغای مردم را شنید و این ندا به گوشش رسید، از قصر بیرون آمد و غلامان خود را امر كرد تا مزدوران را دور كنند و خود عمامه از سر انداخت و گریبان چاك زد. پای برهنه، برای تشییع جنازه آن حضرت روان شد و حكم كرد كه در پیشاپیش جنازه آن حضرت، ندا كنند، هركه می خواهد نظر كند به طیّب پسر طیّب، بیاید به تشییع جنازه موسی بن جعفر. پس تمام مردم بغداد جمع شدند و صدای شیون و فغان از زمین به فلكِ نیلگون می رسید. چون نعش آن حضرت را به مقابر قریش آوردند، به حسب ظاهر خود ایستاد متوجه غسل و حنوط و كفن آن حضرت شد. كفنی كه برای خود ترتیب داده و قیمت آن 2500 دینار بود و تمام قرآن را بر آن نوشته بود، بر آن حضرت پوشانیدند و با عزّت تمام آن جناب را در مقابر قریش دفن كردند.

فضیلت زیارت امام موسی كاظم (ع)

در فضیلت زیارت این امام معصوم (ع) ، روایات زیادی وارد شده است كه به بعضی از آنها اشاره می شود:

1- زیارت امام موسی بن جعفر (ع) مثل زیارت رسول الله است و هر كس او را زیارت كند مثل آن است كه رسول الله و امیر مؤمنان (ع) و امام حسین (ع) را زیارت كرده است.

2- هر كس حضرت موسی بن جعفر (ع) را زیارت كند، اهل بهشت است.

3- ابن شهر آشوب از خطیب بغدادی (صاحب تاریخ بغداد) از علی بن خلال نقل می كند كه گفت: هیچ مشكلی برای من پیش نیامد مگر اینکه با پناه بردن به قبر مطهر موسی بن جعفر (ع) و توسل به آن حضرت, خداوند آن را برایم گشود و بر من آسان کرد.