ضیافت پیامبر(صلی الله علیه وآله وسلم)

آیاتی از قرآن كریم، مبیّن ادب تشرف به حضور رسول اكرم صلی الله علیه و آله و سلم، مراعات آداب آن محضر نورانی، چگونگی ندادادن و سخن گفتن با آن حضرت و مانند آن است. رعایت آن ادب تشرف و آداب حضور، سهمی به سزا در بهره مندی از مواهب و عنایات خاص دارد.

بر اساس آیه شریفه?یَا أَیُّهَا الَّذِینَ ءَامَنُوا لاَتَدْخُلُوا بُیُوتَ النَّبِی إلا أَن یُؤْذَنَ لَكُمْ… ? مذكور اولاً، فقط مؤمنان مجازند به ضیافت رسول اكرم صلی الله علیه و آله و سلم بروند؛ زیرا خطاب به اهل ایمان است؛?یَا أَیُّهَا الَّذِینَ ءَامَنُوا… ?. ثانیًا، باید این حضور با استیذان قبلی زائر و مهمان و با اذن یا دعوت میزبان باشد؛?…إلا أَن یُؤْذَنَ لَكُمْ…وَلكِنْ إِذَا دُعِیتُمْ فَادْخُلُوا… ?. آنگاه اِطعام نبوی انجام خواهد شد؛?فَإِذَا طَعِمْتُمْ… ?. این طعام، هم می تواند ظاهری و مادی باشد و هم باطنی و معنوی كه غذای روح است. چنان كه امام صادق(علیه السلام) در ذیل آیه شریفه ?فَلْیَنظُرِ الْإِنسَانُ إِلَی طَعَامِهِ?  فرمود: مراد از طعام در این آیه، علمی است كه انسان آن را فرا می گیرد؛«عِلْمُهُ الَّذی یَأخُذُهُ عَمَّنْ یَأْخُذُهُ» .

خدای سبحان درباره شرط استفاده از تغذیه علمی و معنوی رسول اكرم صلی الله علیه و آله و سلم می فرماید:در حضور پیامبر، با یكدیگر مؤانسه نكرده و سخنی را كه در آن اثری از حكمت و معرفت نیست ترك كنید. مجلس پیامبر، مجلس علم و حكمت است، نه محفل اُنس و سرگرمی. اگر برای فراگیری معارف و نیل به كمالات به حضور آن حضرت آمده اید پس سخنی كه او را می رنجاند بر زبان نیاورید؛?وَلاَمُسْتَأْنِسِینَ لِحَدِیثٍ إِنَّ ذلِكُمْ كَانَ یُؤْذِی النَّبِی فَیَسْتَحْیِی مِنكُمْ? .

بدخوری و پرخوری، استیناس و مؤانسه، مجلس انس داشتن در هتلها و مهمان سراها، پرسه زدن در كوی و برزن و مانند آن، مانع احساس لذت مناجات و زیارت در مدینه است. شخصی در محضر رسول اكرم صلی الله علیه و آله و سلم آروغ زد، آن حضرت فرمود: این چنین در حضور دیگران آروغ نزن. در غذا خوردن به قدر ضرورت و نیاز اكتفا كن. آنان كه همیشه سیرند، در قیامت گرسنگی فراوانی در پیش دارند؛«اُكْفُفْ جُشاءَكَ، فَإنَّ أكْثَرَ النّاسِ فِی الدُّنْیا شبعًا أكْثَرُهُمْ جُوعًا یَوْمَ الْقِیامَةِ» . باید توجه داشت كه در و دیوار و مانند آن، حاجب و مانع حضور نیست وگرنه زائر نمی گفت: من شهادت می دهم كه تو مرا می بینی و سلام و كلامم را می شنوی و جواب می دهی؛«اَللّهُمَّ إنّی… أعْلَمُ أنَّ رَسُولَكَ وَخُلَفائَكَ عَلَیْهِمُ السَّلامُ أحْیاءٌ عِنْدَكَ یُرْزَقونَ، یَرَوْنَ مَقامی وَیَسْمَعُونَ كَلامی وَیَرُدُّونَ سَلامی… » ، «وأشهد أنّكَ تَسمَعُ الكَلامَ وتَرُدّ الجوابَ» .

خدای سبحان غذاهای مهمانی رسالت را نیز مشخص كرد، كه از آن جمله نماز شب است. نمازی خاص كه از آنِ رسول اكرم صلی الله علیه و آله و سلم است؛?وَمِنَ الَّیْلِ فَتَهَجَّدْ بِهِ نَافِلَةً لَكَ عَسَی أَن یَبْعَثَكَ رَبُّكَ مَقَامًا مَحمُودًا? . مهمان واقعی رسول اكرم صلی الله علیه و آله و سلم ممكن نیست از شب زنده داری محروم بماند؛ زیرا پذیرایی پیامبر، تهجّد است. امّا تهجّد در شب با سَبح طویل روز كه خستگی مفرط آن مجال تهجّد را سلب كند، سازگار نیست.

زائران راستین نه تنها مهمان كه وارثان رسول اكرم اند و بهره و نصیب ورثه، برتر و افزون تر از حظّ مهمان است و او تا بدانجا می رسد كه خدای سبحان و فرشتگان بر وی درود و صلوات می فرستد؛?هُوَ الَّذِی یُصَلِّی عَلَیْكُمْ وَمَلاَئِكَتُهُ لِیُخْرِجَكُم مِنَ الظُّلُمَاتِ إِلَی النُّورِ? .

بنابراین، محصول مهمانی رسول اكرم صلی الله علیه و آله و سلم صلوات خدا و ملائكه او بر زائران وارسته است. نتیجه این درود و تحیت الهی، نورانی شدن آنان است، و انسان نورانی به طبیعت تیره و امور بی ارزش مادی چشم نمی دوزد؛ ظواهر فریبنده و بی ارزشی كه رسول اكرم صلی الله علیه و آله و سلم درباره آن فرمود: اگر دنیا نزد خدای سبحان به اندازه بال پشه ای ارزش می داشت، حتی جرعه آبی از دنیا نصیب كافران نمی كرد؛«لَیْسَتِ الدُّنْیا مِنْ مُحَمَّدٍ وَلامِنْ آلِ مُحَمَّدٍ، وَلَوْ كانَتِ الدُّنْیا تَعْدِلُ عِنْدَ اللهِ مِنَ الْخَیْرِ جَناحَ بَعُوضَةٍ ماأسْقی فیها كافِرًا شَرْبَةَ ماءٍ» .

برگرفته از کتاب صهبای حج،حضرت آیت الله جوادی آملی،ص507