زیارت،حضوردربارگاه انسان كامل

اهل بیت عصمت و طهارت(علیهم السلام) از آن جهت كه انسان كامل و مظهر اسم اعظم الهی اند، دارای مزایای وجودی ویژه ای هستند كه مستلزم حقوق و استحقاقهای خاصی است. برای آشنایی با وظایف دیگران نسبت به آن ذوات مقدّس، لازم است به برخی خصایص آنان اشاره شود تا پس از آشكار شدن آن مزایای الهی، تكلیف دیگران، كه در حقیقت تشریف آنهاست، در پیشگاه ذوات نوری خاندان وحی و وَعْی و صاحبان بیوت طاهر و رفیع(علیهم السلام) معلوم گردد.

1. اهل بیت وحی(علیهم السلام) جامع كلام تكوین و تدوین و واجد كتاب حقیقت و شریعت و شامل نشئه حقیقی و اعتباری اند. جامعیّت عینی و علمی اهل بیت نبوّت و امامت(علیهم السلام) به این معناست كه هر كمال ممكن را بدون نقص، واجد و هر چه را دارا هستند از عیب مصون است، و هر چه را در مرحله حدوث واجد بودند در مرحله بقا نیز دارا خواهند بود.

2. برای شناخت كُنه انسان كامل، چاره ای جز انسان كامل شدن نیست. بنابراین، برای غیر آن ذوات نوری نه شناخت عارفانه و شهودی اكتناهی آنان مقدور است و نه معرفت حكیمانه حصولی عمق یا اوج شخصیّت آنان میسور. انسانهای كامل، مظهر خداوند سبحان اند كه درباره ذات اقدس او گفته اند: «لایُدْرِكُهُ بُعْدُ الْهِمَمِ وَلایَنالُهُ غَوْصُ الْفِطَنِ» .

اكنون كه روشن شد اكتناهِ مقام انسان كاملْ مقدور غیر او نیست، نوبت به وظیفه دیگران درباره آنان می رسد. وظیفه جامعه انسانی در ساحت اهل بیت عصمت(علیهم السلام) این است كه حقّانیّت آنان را در عقل، محبّت آنها را در دل، و نام و یاد آنها را در جسم و جان احیا كنند؛ چونان عطشانی كه به كوثر زلال می رسد و جگر تفتیده خود را تبرید و دیده پژمرده خویش را تقریر و روشن و قوای فرسوده خود را تنشیط و شاداب و دهان خشكیده خویش را كامیاب می كند؛«وَبَیْنَكُمْ عِتْرَةُ نَبِیِّكُمْ وَهُمْ أزِمَّةُ الْحَقِّ وَأعْلامُ الدّینِ وَألْسِنَةُ الصِّدْقِ، فَأنْزِلُوهُمْ بِأحْسَنِ مَنازِلِ القُرْآنِ وَرِدُوهُمْ وُرُودَ الهِیمِ الْعِطاشِ» . شرح وظایف جامعه اسلامی را می توان در سخنان نورانی حضرت امام هادی(علیه السلام) در زیارت جامعه كبیره جستجو كرد: «أشْرَقَتِ الاْرْضُ بِنُورِكُمْ وَفازَ الْفائِزُونَ بِولایَتِكُمْ، بِكُمْ یُسْلَكُ إلَی الرِّضْوانِ وَعَلی مَنْ جَحَدَ ولایَتَكُمْ غَضَبُ الرَّحْمانِ» .

3. انسان كامل، خلیفه خدا و مظهر تامّ بسیط الحقیقه است، چنان كه آیت كبرای ?لَیْسَ كَمِثْلِهِ شَی ءٌ?  است. از این رو در هر عصری بیش از یك خلیفه مطلق یافت نمی شود و آن یك نفر، جامع همه شئون كمالی است.

4. سخنی از رسول اكرم¬صلی الله علیه و آله و سلم به ارث رسیده، به این بیان: «نَحْنُ أهلُ بَیْتٍ لایُقاسُ بِنا أحَدٌ» ، كه امیر مؤمنان علی  بن ابی طالب(علیه السلام) آن را با عبارتی دیگر میراث آیندگان خود قرار داده و چنین فرمود: «لایُقاسُ بِآلِ مُحَمَّدٍ(علیهم السلام) مِنْ هذِهِ الأمّةِ أحَدٌ ولایُسَوّی بِهِم مَن جَرَتْ نِعْمَتُهُم عَلَیهِ أبَدًا. هُمْ أساسُ الدّینِ وعِمادُ الیَقینِ. إلَیْهِمْ یَفِی ءُ الغالی، وَبِهِمْ یُلْحَقُ التَّالی، وَلَهُمْ خَصائِصُ حَقِّ الْولایَةِ، وَفیهِمُ الْوَصِیَّةُ وَالْوِراثَةُ» . یعنی هرگز هیچ فرد عادی با خاندان عصمت و طهارت(علیهم السلام) سنجیده نمی شود؛ زیرا انسانهای كامل و خلفای واقعی الهی را با یكدیگر مقایسه می كنند، نه با افراد عادی. اینان(اهل بیت وحی(علیهم السلام)مجاری نعمت و ولی اِنعام اند و هیچ گاه مُتَنعِّم را با مجرای نعمت و واسطه اِنعام، قیاس نمی كنند. این ذوات نورانی مظهر اسمای حُسنای خداوندند و ذات اقدس الهی با هیچ فردی مقایسه نمی شود؛«…وَلایُدْرَكُ بِالْحَواسِّ وَلایُقاسُ بِالنّاسِ… » .

بنابراین، اهل بیت عصمت و طهارت(علیهم السلام) كه به مثابه شب قدر از لحاظ زمان و به منزله كعبه از جهت مكان اند، با هیچ فرد دیگر قیاس نمی شوند.

5. از بهترین وسایل تقرّب به خداوند كه ابتغای آن و اعتصام به آن مورد امر پروردگار قرار گرفت، ذكر مناقب آل طاها و یاسین و احساس سرور در موالید آنان و تألّم و اندوه در مصائب آنهاست؛ زیرا ارتباط عقلی و عاطفی به آن ذوات نوری، كه انسانهای كامل اند، مایه بهره وری از معارف قرآن و استفاده از سنّتِ معصومین(علیهم السلام) است؛ چنان كه تعهد الهی نیز در پرتو پیوند با خلیفه خدا تأمین می گردد. امام علی بن موسی الرضا(علیه السلام) فرمود: شیعیان نسبت به هر یك از امامان معصوم خود پیمان و تعهدی دارند كه كمال وفای به آن عهد در زیارت مشتاقانه و عارفانه قبور آن ذوات نورانی(علیهم السلام) است؛«إنَّ لِكُلِّ إمامٍ عَهْدًا فی عُنُقِ أوْلِیائِهِ وَشیعَتِهِ، وَإنَّ مِنْ تَمامِ الْوَفاءِ بِالْعَهْدِ وَحُسْنِ الأداءِ زِیارَةَ قُبُورِهِمْ. فَمَنْ زارَهُمْ رَغْبَةً فی زِیارَتِهِمْ وَتَصْدیقًا بِما رَغِبُوا فیهِ كانَ أئِمَّتُهُمْ شُفَعاءَهُمْ یَوْمَ الْقِیامَةِ» .

برگرفته از کتاب صهبای حج،حضرت آیت الله جوادی آملی،ص489