بنام خدا

اخلاق و آداب حجّ واقعی

امام صادق (ع) فرمود:

چون اراده حج مى كنى ، قلب خویش را براى خدا - عزّ وجلّ - از هر چه كه تو را از او مشغول مى دارد مجرد نما، و امر خویش را به خالقت واگذار، و در جمیع حركات و سكون ات بر او توكل كن ، تسلیم قضا، فرمان و قدر او شو، و دنیاطلبى و راحتى و خلق را رها كن و خویش را از بند حقوق بندگان وا رهان بر توشه، یاران، توان، جوانى و مالت اعتماد مكن ؛ چرا كه ترس آن مى رود كه همه این ها دشمن و وبال گردنت شوند، زیرا هر كه داعیه تسلیم خدا بودن داشته باشد و در عمل به غیر او متكى باشد، خدا آن ها را وبال و دشمن او گرداند، تا بداند كه هیچ قدرتى براى كسى جز خدا نیست ، و جز از او طلب مغفرت نكند.

وهمانند كسى آماده (حجّ) شو كه دیگر امیدى به بازگشت ندارد و همراهى و رفاقتت را با دیگران نیك كن و وقت فرایض خداوند تعالى و سنّت هاى پیامبرش (ص) و حقوقى چون : ادب ، شكیبایى ، شكر، مهربانى ، شفقت ، وسخاوت كه بر تو لازم آمده ، مراعات كن و توشه سفر را از نیازمندان دریغ مدار.

سپس غسل كن و گناهان كوچك و بزرگ خود را و با آب توبه شست وشو ده ولباس صدق و صفا و خضوع و خشوع بر اندام كن و (چون احرام حج بستى ) بر آن باشى تا هر چه كه تو را از خدا و یاد او باز مى دارد رها كنى و از آن دورى گزینى .

لبّیكى كه در دعایت به خداى - عزّ وجلّ - عرضه مى دارى ، اجابتى صاف و خالص و پاك و همراه با تمسّك به ریسمان الهى باشد و با قلبت همراه ملایك ، گرد عرش الهى طواف كن ؛ چونان كه با مسلمانان گرد خانه خدا طواف مى كنى . هروله كنان از هواى نفست و از هر چه توان كه دارى بگریز و بیزارى جوى (و بر ناتوانى خود اعتراف كن ) وآرزوى آنچه كه بر تو روا نیست و تو مستحق آن نیستى ، در دل راه مده .

در عرفات ، به خطا و گناهانت اعتراف كن ، عهد خود را با خداى تعالى با اقرار به وحدانیّت او و به واسطه تقرّب به سوى او تجدید كن و در مزدلفه آن را استحكام بخش .
چون به كوه مشعر مى روى ، روح خود را با امید به رحمت او به ملا اعلا پرواز ده و گلوى هوا و طمع را در قربانگاه ببر.

به وقت رمى جمرات ، شهوات و خساست و دنائت و افعال ناپسند را رمى نما (سنگ بزن ) و زشتى هاى ظاهر و باطن را با تراشیدن مویت ، بزداى .

چون به حرم داخل مى شوى با پناه جستن به امان ، حفظ و ستر خداى تعالى ، قصد كن كه از دنباله روى خواسته هایت در امان باشى . كعبه را زیارت كن ، به حالى كه سرشار از بزرگداشت و معرفت جلال و سلطنت خدا باشى .

حجرالاسود را در حالى ببوس كه به قسمت خداوند - عزّ وجلّ - راضى هستى و در پیش عظمت اش ، خاضع .

وچون طواف وداع را به جاى مى آورى ، با هر چیزى جز خدا وداع كن ، و روح و نهان خود را براى تعالى خداى متعال به روزى كه در وقوف صفا به ملاقاتش مى روى ، صاف و پاك كن و در برابر خدا و در سرزمین مروه شیوه جوانمردى پیشه كن و از فرمان او سر متاب و بر شروط حجّ ات ، پایدارى نما ودر وفاى به عهدى كه با پروردگارت بسته اى و وفاى بدان را تا روز قیامت بر خود واجب نموده اى ، وفادار باش .

وبدان كه خداوند تعالى ، حج را واجب فرموده و از جمیع عبادات فقط آن را به خودش اختصاص داد و فرمود: ((وبراى خدا، حج آن خانه ، بر عهده مردم است [البته بر] كسى كه بتواند به سوى آن راه یابد)).

وهر عملى را كه خداى بزرگ واجب گرداند و هر سنّتى كه پیامبر (ص) وضع فرمود - چه حلال ، چه حرام ، چه مناسك - به منظور آمادگى براى مرگ ، عالم برزخ و قیامت بود.

بدین ترتیب و با وضع این مراسم ، عرصه قیامت را پیش از به بهشت رفتن بهشتیان و به آتش درآمدن دوزخیان ، فراهم آورد.