بنام خدا

پرسش :  "حجرالاسود" چیست؟ آیا نشانی از این سنگ و تقدس آن در قرآن آمده است؟ آیا زیارت این سنگ شرك نیست؟

پاسخ: حَجَر بمعنی سنگ است و اَسوَد بمعنی سیاه. و حجر الاسود بمعنی سنگ سیاه است. این سنگ   از متعلقات  کعبه است، یک سنگِ سیاهِ بزرگِ بیضی شکل است، درون آن کمی خالی است و دور آن با فلز پوشانده شده تا محفوظ بماند. حجر الاسود در قرآن مطرح نشده و تاریخ قرار دادن آن در گوشه ای از کعبه به زمان حضرت ابراهیم (ع) بر می گردد. همچنین، در روایتی از پیامبر(ص) حجر الاسود به منزله دست راست ‏خداوند خوانده شده که در روی زمین قرار گرفته است و مردم با دست کشیدن روی آن و بوسیدنش، با خداوند بیعت و اطاعت ‏خود را از او تثبیت می‏کنند.

آیا زیارت حجر الاسود شرك نیست؟

شرک در مذهب به پرستش اشیاء و افراد و اعتقاد به اینکه آنها در اموری از امور هستی نقش دارند اطلاق می شود. مثلاً خواستن از یک بت که باران ببارد یا فلان بیمار را خوب کند، یا مثلاً آنرا را مسئول امور گیاهان دانستن. حجر الاسود پرستش نمی شود، در کنار خدا نقش به آن داده نمی شود، درخواست سود و زیان از آن نمی شود، که عمل شرک آمیز باشد، بلکه بعنوان جزئی از یک خانه مقدس مورد احترام و تقدس و تبرک قرار می گیرد. خودِ خانه نیز سمبلیک است و اعمالی که در حج انجام می شود نیز همه جنبه سمبلیک و نمایشی دارند.

در کتاب «کافی» جلد 4 صفحه 185، حدیث سوم از امام صادق(ع) روایت شده است که می‌فرماید: همانا  حجر‌الاسود فرشته‌ای از فرشتگان الهی بود که نزد خداوند منزلتی ویژه داشت، هنگامی که خداوند از ملائکه عهد و پیمان می‌گرفت، آن فرشته نخستین فرشته‌ای بود که پیمان بست و اقرار به وحدانیت الهی کرد، به همین خاطر خداوند او را به همه خلایق خود امین گرفت تا خلائق هر سال در نزد آن سنگ اقرار و به پیمان خود اعتراف کرده و آن سنگ روز قیامت شاهد پیمان آن‌ها باشد.

در کتاب «الکافی» جلد 4 صفحه 223  آمده است که اثر قدم‌های حضرت ابراهیم(ع) بر روی حجر‌الأسود حک شده است وهمچنین یک روایت در کتاب «من لایحضره الفقیه» جلد 2 192 می‌فرماید: حضرت آدم(ع) نزد حجر‌الأسود توبه کرد و توبه‌اش آمرزیده شد.

در کتاب «اکمال الدین و اتمام النعمة» جلد 1 صفحه 298 حدیث 5 روایت معروفی نقل شده است که می‌فرماید: این سنگ موقعی که از بهشت بر زمین نازل شد، سفید‌تر از برف بود تا اینکه به مرور زمان بر اثر گناهانی که از بنی آدم سر زد، این سنگ رنگ سیاهی به خود گرفت، مشابه این روایت در «علل الشرایع» جلد 2 صفحه 426 حدیث 7 آمده است: این سنگ سفید‌تر از شیر بود که بر اثر لمس کردن گناهکاران و منافقان سیاه شده و در برخی از روایات، درباره اهل شرک آورده شده است.