خلاص? بحث :

آن‌چه كه قطعی است در زمان رسول خدا صلی الله علیه وآله وسلم مهری به این صورت كه الآن در میان شیعیان رایج است وجود نداشته است و آن حضرت بنا بر اتفاق شیعه و سنی بر خاك ، سنگ و حصیر سجده می‌كرده و هرگز بر فرش ، سجاده ، لباس و ... ، سجده نمی‌كرده است و سجده بر چنین چیزها از بدعت‌هایی است كه در میان رایج شده است .

نخستین كسی كه بر تربت امام حسین علیه السلام سجده كرد ، امام زین العابدین علیه السلام بود كه بعد از دفن سید الشهداء علیه السلام مقداری از خاك آن حضرت را برداشت و به مدینه برد و خود و اهل بیت رسول خدا بعد از آن بر خاك سید الشهداء سجده می‌كردند .

شیعیان نیز با تأسی به ائمه اهل بیت علیهم السلام كه یكی از ثقلین هستند ، سجده بر تربت سید الشهداء را مستحب می‌دانند و بر این كار مداومت می‌كنند .

تفصیل بحث :

سجد? رسول خدا بر زمین :

شیعه و سنی اتفاق دارند كه رسول خدا صلی الله علیه وآله وسلم بر زمین سجده می‌كرده و می‌فرموده است :

أعطیت خمسا لم یعطهن أحد قبلی ... وجعلت لی الأرض مسجدا وطهورا .

صحیح البخاری ، البخاری ، ج 1 ، ص 86 .

پنچ چیز به من داده شده است كه به هیچ كس قبل از من داده نشده است ... زمین برای من محل سجده و پاك كننده قرار داده شده است .

و نیز از ابو وائل نقل شده است كه می‌گفت :

رأیت النبی ( ص ) إذا سجد وضع جبهته وأنفه على الأرض .

أحكام القرآن ، الجصاص ، ج 3 ، ص 36 ، و مسند احمد ، ج 4 ، ص 315 ، 317 .

پیامبر اسلام صلی الله علیه وآله را دیدم كه وقتی سجده می‌كرد ، پیشانی و بینی‌اش را بر زمین می‌نهاد .

و صحابه رسول خدا (صلی الله علیه و آله ) نیز به تبعیت از آن حضرت ، جز بر زمین بر چیز دیگری سجده نمی‌كردند :

وعن أبی عبیدة أن ابن مسعود كان لا یصلی أو لا یسجد إلا على الأرض . رواه الطبرانی فی الكبیر .

مجمع الزوائد ، الهیثمی ، ج 2 ، ص 57 .

ابن مسعود نماز نمی‌خواند و سجده نمی‌كرد ؛ مگر بر زمین ... طبرانی این روایت را در الكبیر نقل كرده است .

حتی نقل شده است كه برخی از صحابه ؛ از جمله مسروق بن الأجدع ، چیزی شبیه مهر امروزی با خود حمل می‌كرد و در زمان مسافرت با كشتی بر آن سجده می كرد . محمد بن سعد در الطبقات الكبری می‌نویسد :

حدثنا محمد قال كان مسروق إذا خرج یخرج بلبنة یسجد علیها فی السفینة .

الطبقات الكبرى ، محمد بن سعد ، ج 6 ، ص 79 .

مسروق ، هر وقت كه به مسافرتی می‌رفت ، مقداری از خاك با خود بر می‌داشت تا در كشتی بر آن سجده كند .

و روایاتی فراوانی كه در كتاب‌های شیعه و سنی بسیار یافت می‌شود .

سجد? رسول خدا بر سنگ :

از ابن عباس نقل شده است كه می‌گفت :

أن النبی صلى الله علیه وآله وسلم سجد على الحجر .

پیامبر اسلام صلی الله علیه وآله وسلم بر سنگ سجده می‌كرد .

این روایت را حاكم نیشابوری در المستدرك ، ج 3 ، ص473 نقل و آن را تصحیح می‌كند و ذهبی نیز در تلخیص المستدرك صحت آن را تأیید می‌كند .

سجده رسول خدا بر سجاده‌ای ساخته شده از حصیر :

مسلم نیشابوری در صحیح مسلم از أبی سعید خدری نقل می كند :

حَدَّثَنِی أَبُو سَعِیدٍ الْخُدْرِیُّ أَنَّهُ دَخَلَ عَلَى النَّبِیِّ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ قَالَ فَرَأَیْتُهُ یُصَلِّی عَلَى حَصِیرٍ یَسْجُدُ عَلَیْهِ .

صحیح مسلم ، ج 2 ، ص 62، كتاب الصلاة ، باب الصلاة فی ثوب واحد . و 128، باب فضل صلاة الجماعة .

از ابو سیعد خدری نقل شده است که بر رسول خدا وارد شد و دید آن حضرت بر روی خمره (حصیری) نماز می خواند و بر روی همان سجده می کند .

همچنین بخاری و مسلم از ام المؤمنین میمونه نقل كرده‌اند :

كَانَ النَّبِیُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ یُصَلِّی عَلَى الْخُمْرَةِ .

صحیح البخاری‌ ، ج1 ، ص 101 ، كتاب الصلاة ، باب الصلاة على الخمرة ، صحیح مسلم ،‌ ج 2 ، ص 128، كتاب الصلاة ، باب فضل صلاة الجماعة .

از میمونه همسر رسول خدا صلی الله علیه وآله وسلم نقل شده است که فرمودند رسول خدا بر روی خمره (حصیری) سجده می فرمودند .

و نیز مسلم از عایشه نقل می‌كند :

عَنْ عَائِشَةَ قَالَتْ قَالَ لِی رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ نَاوِلِینِی الْخُمْرَةَ مِنْ الْمَسْجِدِ قَالَتْ فَقُلْتُ إِنِّی حَائِضٌ فَقَالَ إِنَّ حَیْضَتَكِ لَیْسَتْ فِی یَدِكِ .

صحیح مسلم ، ج 1 ، ص 168.

از عائشه نقل شده است که گفت : رسول خدا صلی الله علیه وآله وسلم به من فرمودند به من خمر? ( حصیر ) سجده را بده . گفتم که من عذر زنانه دارم حضرت پاسخ دادند که عذر تو به دستت مربوط نمی شود.

و هیثمی در مجمع الزوائد از ابن عمر نقل می‌كند :

كان رسول الله صلى الله علیه وسلم یصلی على الخمرة ویسجد علیها. رواه أحمد والبزار والطبرانی فی الكبیر والأوسط ، ورجال أحمد رجال الصحیح .

مجمع الزوائد ، ج 2 ، ص 56 .

از ابن عمر نقل شده است که رسول خدا صلی الله علیه وآله وسلم بر روی تكه حصیری نماز می خوانده و بر همان سجده می کردند.

مراد از «خمره » همان طور كه علمای شیعه و سنی گفته‌اند ، سجاده‌ای است كه از حصیر درست می‌شده است ؛ چنانچه ابن سلام در غریب الحدیث می نویسد :

وقال أبو عبید : فی حدیث النبی علیه السلام أنه كان یسجد على الخمرة . قال أبو عبید : الخمرة شئ منسوج یعمل من سعف النخل ویرمل بالخیوط وهو صغیر على قدر ما یسجد علیه المصلی أو فویق ذلك ، فإن عظم حتى یكفی الرجل لجسده كله فی صلاة أو مضجع لو أكثر من ذلك فحینئذ حصیر ولیس بخمرة .

غریب الحدیث ، ابن سلام ، ج 1 ، ص 276 - 277

ابو عبید گفته است که در روایت رسول خدا صلی الله علیه وآله وسلم آمده است که ایشان بر روی خمره نماز می خواندند . ابو عبید گفت مقصود از خمره ، تکه ای کوچک و بافته است که از برگ خرما درست می‌شود و در بین آن نخ عبور داده می شود و کوچک است به اندازه محل سجده یا کمی بزرگتر از آن ؛ ولی اگر بزرگتر باشد که تمام بدن بر روی آن جا شود در نماز یا در هنگام خواب به آن حصیر گفته می شود نه خمره .

و زبیدی در تاج العروس می‌نویسد :

ویقال : صلى فلان على الخمرة ، وهی حصیرة صغیرة تنسج من السعف ، أی سعف النخل وترمل بالخیوط .

تاج العروس ، الزبیدی ، ج 6 ، ص 365

وقتی می گویند فلان کس بر روی خمره نماز خواند ؛ یعنی بر روی حصیر کوچکی که از برگ درخت خرما درست می شود و با خط به هم متصل می گردد.

فرمان رسول خدا (ص) بر سجده بر خاك

در بسیاری از روایات نقل شده است كه رسول خدا به كسانی كه از سجده بر خاك پرهیز می‌كردند ، دستور می‌داد كه بر خاك سجده كنند . ما به برخی از این روایات از كتاب‌های اهل سنت اشاره می‌كنیم :

عبد الرزاق صنعنانی از خالد الجهنی نقل می‌كند :

رأى النبی (صلى الله علیه وآله وسلم ) صهیبا یسجد كأنه یتقی التراب فقال له : تربّ وجهك یا صهیب .

المصنف لعبد الرزاق الصنعانی ، ج1 ، ص391 ، ح1528 و كنز العمال ، ج7 ، ص465 .

پیامبر اسلام (صلی الله علیه و اله ) شخصی به نام صهیب را دید كه در هنگام سجده مراقب بود كه صورتش به خاك مالیده نشود ، پیامبر به او فرمود : ای صهیب ، صورت را بر خاك بگذار .

و همچنین از ام سلمه رضی الله عنها نقل شده كه فرمود :

رأى النبی (صلى الله علیه وآله وسلم ) غلاما لنا یقال له أفلح ینفخ إذا سجد ، فقال : یا أفلح تربّ .

الاصابة ، ابن حجر ، ج 1 ، ص252 و أسد الغابة ، ج1 ، ص107 و صحیح الترمذی ، ج 2 ، ص236 و فتح البارى، ج3 ، ص68 و كنز العمال ، ج7 ص 459 ، ح19776 .

پیامبر اسلام صلی الله علیه وآله وسلم غلام مرا كه افلح نام داشت ، دید كه در هنگام سجده خودش را از خاك دور نگه می‌داشت . پیامبر به او فرمود : خودت را به خاك بینداز ( بر خاك سجده كن ) .

منع رسول خدا از سجده بر عمامة :

عن عیاض بن عبد اللّه القرشی : رأى رسول الله صلى الله علیه وسلم رجلا یسجد على كور عمامته فأومأ بیده : ارفع عمامتك ، وأومأ إلى جبهته .

پیامبر اسلام صلی الله علیه وآله وسلم مردی را دید كه بر قسمتی از عمام? خود سجده می‌كرد ، آن حضرت با دستش اشاره كرده كه عمامه‌ات را بالا بكش و بر پیشانی‌اش اشاره كرد ( بر پیشانی‌ات سجده كن) .

السنن الكبری ، ج2 ، ص105 .

و از امیر المؤمنین علیه السلام نقل شده است كه فرمود :

إذا كان أحدكم یصلی فلیحسر العمامة عن جبهته .

السنن الكبری ، ج2 ، ص105 .

هر گاه خواستید سجده كنید ، باید عمامه را از پیشانی تان كنار بزنید .

این نشان می‌دهد كه در موقع سجده هیچ مانعی نباید بین پیشانی و زمین باشد و سجده كردن بر عمامه ، فرش و ... باطل است .

سجده فقط بر خاك جایز است :

شیعیان هرگز سجده كردن بر تربت حضرت سید الشهداء یا هر تربت دیگری را واجب نمی‌دانند ؛ بلكه با تأسی و پیروی از فرامین ائمه اهل بیت علیهم السلام كه عدل و قرین قرآن در حدیث ثقلین ذكر شده اند ، سجده كردن بر تربت امام حسین علیه السلام را مستحب می‌دانند . و طبق روایاتی كه از آن خاندان پاك رسیده است ، سجده ، تنها بر زمین و آن‌چه كه از او می‌روید صحیح است و بر چیزهای دیگر ؛ از جمله لباس ، فرش و ... جایز نیست . ما در این جا فقط به نقل یك روایت بسنده می‌كنیم :

عن هشام بن الحكم أنه قال لأبی عبد الله ( علیه السلام ) أخبرنی عما یجوز السجود علیه وعما لا یجوز ، قال : السجود لا یجوز إلا على الأرض أو على ما أنبتت الأرض إلا ما اكل أو لبس ، فقال له : جعلت فداك ما العلة فی ذلك ؟ قال : لان السجود خضوع لله عز وجل فلا ینبغی أن یكون على ما یؤكل ویلبس ، لان أبناء الدنیا عبید ما یأكلون ویلبسون ، والساجد فی سجوده فی عبادة الله عز وجل ، فلا ینبغی أن یضع جبهته فی سجوده على معبود أبناء الدنیا الذین اغتروا بغرورها ، الحدیث

وسائل الشیعة (آل البیت) ، ج 5 ، ص 343 .

هشام بن حكم می‌گوید به امام صادق علیه السلام عرض كردم : سجده بر چه چیزهایی جایز و بر چه چیزهایی جایز نیست ؟ امام علیه السلام فرمودند : سجده جایز نیست ؛ مگر بر زمین و آن‌چه كه از زمین می‌‌روید ؛ غیر از خوردنی‌ها و پوشدنی‌ها . هشام بن حكم می‌گوید به آن حضرت عرض كردم : فدایت شوم ، دلیل آن چیست ؟ آن حضرت فرمود : زیرا سجده برای خداوند و تواضع در برابر او است و سزاوار نیست که بر روی خوراکی وپوشاک باشد ؛ چرا كه دنیا پرستان بنده آن چیزی هستند که می خورند و می آشامند ؛ اما کسی که سجده می کند در حال سجود برای خداوند بلند مرتبه است ؛ از این رو ، سزاوار نیست که در حال سجده پیشانیش را بر همان چیزی نهد که دنیا پرستان از حیله های آن فریب خورده اند .

مرحوم علام? امینی رضوان الله تعالی علیه در این باره می‌فرماید :

نحن نتخذ من تربة كربلاء قطعا لمعا وأقراصا نسجد علیها كما كان فقیه السلف مسروق بن الأجدع یحمل معه لبنة من تربة المدینة المنورة یسجد علیها والرجل تلمیذ الخلافة الراشدة ، فقیه المدینة ومعلم السنة بها ، وحاشاه من البدعة ... وكثیر من رجال المذهب یتخذون معهم فی أسفارهم غیر تربة كربلاء مما یصح السجود علیه كحصیر طاهر نظیف یوثق بطهارته أو خمرة مثله ویسجدون علیه فی صلواتهم . ونحن نرى أن الأخذ بهذین الأصلین القویمین ، والنظر إلى رعایة أمری الحیطة والحرمة ومراقبتهما ...

السجود على التربة الحسینیة ، الشیخ الأمینی ، ص 66 – 67 .

ما از خاک محل شهادت امام حسین (علیه السلام) قطعه‌هایی را در اندازه های متفاوت می سازیم که هنگام سجده پیشانی را بر آن می گذاریم ، همان گونه که مسروق بن اجدع فقیه اهل سنت وشاگرد مکتب خلافت قطعه ای از خاک مدینه را همراهش می برد و بر آن سجده می کرد . آیا می شود گفت : دانشمند و فقیه اهل مدینه و آموزگار سنت نبوی بدعت گذار بوده و کارش ناشایست بوده است ؟

آری بسیاری از بزرگان مذهب ( شیعه ) هنگام سفر قطعه ای حصیر یا غیر آن را که پاک وطاهر بود همراه می بردند و هنگام نماز برآن سجده می کردند ، و لذا ما بر اساس این نقل و روش محکم سجده بر خاک را الازم می دانیم .

مرحوم علامه كاشف الغطاء رضوان الله علیه نیز در این باره می‌فرماید :

ولعلّ السر فی التزام الشیعة الإمامیّة (استحبابا) بالسجود على التربة الحسینیة ، مضافاً إلى أنّها أسلم من حیث النظافة والنزاهة من السجود على سائر الأراضی وما یطرح علیها من الفرش والبواری والحصر الملوّثة والمملوءة غالباً من الغبار والمیكروبات الكامنة فیها.

مضافاً إلى كلّ ذلك لعلّه من جهة الأغراض العالیة والمقاصد السامیة منها ، أن یتذكر المصلی حین یضع جبهته على تلك التربة ، تضحیة ذلك الإمام بنفسه وأهل بیته والصفوة من أصحابه فی سبیل العقیدة والمبدأ ومقارعة الجور والفساد .

ولما كان السجود أعظم أركان الصلاة ، وفی الحدیث «أقرب ما یكون العبد إلى ربه حال سجوده» فیناسب أن یتذكر بوضع جبهته على تلك التربة الزاكیة ، أولئك الذین جعلوا أجسامهم ضحایا للحق ، وارتفعت أرواحهم إلى الملأ الأعلى ، لیخشع ویخضع ویتلازم الوضع والرفع ، وتحتقر هذه الدنیا الزائفة ، وزخارفها الزائلة ، ولعل هذا هو المقصود من أن السجود علیها یخرق الحجب السبع كما فی الخبر ، فیكون حینئذ فی السجود سر الصعود والعروج من التراب إلى رب الأرباب .

الأرض والتربة الحسینیة ، ص 24 .

شاید علت التزام شیعه به سجده بر روی تربت امام حسین – جدا از اینکه پاکیزه تر است واز جهت نظافت مناسب تر از سجده بر هر خاک و حصیری که غالبا پر از غبار و میکروب است – یک هدف عالی باشد وآن این است که وقتی نماز گذار پیشانیش را بر روی آن خاک می گذارد به یاد فداکاری امام حسین علیه السلام وخاندان پاکش - در راه دین وعقیده ومقابله با جور وفساد - بیفتد .

وچون سجده مهمترین رکن نماز است و در روایت نیز آمده است که نزدیکترین حالت بنده به پروردگارش ، حالت سجده است ؛ از این رو مناسب است که در هنگام سجده به سبب نهادن پیشانی بر تربت پاک ایشان به یاد کسانی افتد که بدن های خود را قربانی حق نمودند و روحشان به عالم بالا پرواز کرد ؛ تا فروتنی پیدا کرده و سجود ( پایین رفتن ظاهری) را با بالا رفتن ( معنوی) همراه کند . و این دنیای پست و زینت های نابود شونده آن را کوچک بشمارد؛ وشاید همین مقصود از سجده بر تربت است تا – همانطور که در روایت آمده است - این سجده حجاب های هفتگانه آسمان را پاره کند . پس این سجده در واقع رمز بالا رفتن و عروج است از خاک به نزد پروردگار عالمیان .

فرق بین مسجود له و مسجود علیه :

یكی از ایراد‌هایی كه وهابی‌ها به شیعیان می‌گیرند ، این است كه می‌گویند شما مهر پرست هستید و خیال می‌كنند كه نمازگذار مهری را كه جلوی خود گذاشته است ، عبادت می‌كند ! .

در جواب این مطلب باید گفت كه متأسفانه وهابی‌ها فقط به دنبال این هستند كه با كوچكترین بهانه مشرك بودن شیعیان را ثابت كنند ؛ با این كه خود آن‌ها می‌دانند كه شیعیان اگر بر مهر سجده می‌كنند ، نه به این خاطر است كه مهر را عبادت كنند ؛ بلكه فقط به این خاطر است كه به پاك بودن آن اطمینان دارند و و نیز یقین دارند كه این تربت جزئی از زمین هستند .

اگر قرار باشد كه سجده بر مهر شرك باشد ، قطعاً سجده بر فرش ، عمامه ، لباس ، سجاده و ... نیز شرك خواهد بود . اگر نعوذ بالله شیعیان مهری را كه از پاك‌ترین مكان‌های روی زمین تهیه كرده‌اند ، عبادت می‌كنند ، وهابی‌ها فرش و سجاده را عبادت می‌كنند . چه فرقی است بین سجده بر مهر و سجده بر فرش ؟

اهتمام رسول خدا بر ترتب امام حسین :

اگر امروز شیعیان تربت سید الشهداء علیه السلام را محترم می‌دانند و بر این تربت پاك سجده می‌كنند ، در واقع آن‌ها به رسول گرامی اسلام صلی الله علیه وآله وسلم تأسی می‌كنند . رسول گرامی اسلام صلی الله علیه وآله وسلم اهمیت فراوانی به تربت سید الشهداء می‌دادند و هر وقت این تربت را می‌دیدند اشك‌هایشان جاری می‌شد و از شهادت مظلومان? آن حضرت در كربلا سخن می‌گفتند . حاكم نیشابوری در المستدرك ، ج3 ، ص176_177 می‌نویسد :

عن أم الفضل بنت الحارث انها دخلت على رسول الله صلى الله علیه وآله وسلم فقالت یا رسول الله انی رأیت حلما منكرا اللیلة قال وما هو قالت إنه شدید قال وما هو قالت رأیت كأن قطعة من جسدك قطعت ووضعت فی حجری فقال رسول الله صلى الله علیه وآله رأیت خیرا تلد فاطمة إن شاء الله غلاما فیكون فی حجرك فولدت فاطمة الحسین فكان فی حجری كما قال رسول الله صلى الله علیه وآله فدخلت یوما إلى رسول الله صلى الله علیه وآله فوضعنه فی حجره ثم حانت منى التفاتة فإذا عینا رسول الله صلى الله علیه وآله تهریقان من الدموع قالت فقلت یا نبی الله بابی أنت وأمی مالك قال اتانی جبریل علیه الصلاة والسلام فأخبرنی ان أمتی ستقتل ابنی هذا فقلت هذا فقال نعم وأتانی بتربة من تربته حمراء .

ام الفضل دختر حارث محضر رسول الله(ص) رسید وعرض کرد: دیشب خواب بدی دیدم ، فرمود: چگونه بود ؟ گفت : خیلی بد بود ، فرمود : برایم نقل کن . عرض کرد : درخواب دیدم قطعه ای از گوشت بدنت جدا شد و بر دامن من گذاشته شد . فرمود : تو خواب خوبی دیده ای ، به امید خداوند فاطمه صاحب فرزندی می شود که تو او را بردامن و آغوشت می‌گیری .

ام الفضل می گوید : فاطمه حسین را بدنیا آورد که من او را بردامنم می گذاشتم همانگونه که پیامبر فرموده بود .

روزی محضرش رسیدم و حسین را بر زانوانش قرار دادم ، نگاهی به او نمود ، دیدم چشمانش پر از اشک است ، گفتم : پدر و مادرم به فدایت چه شده است ؟ فرمود : جبرئیل نزد من آمد و به من خیر داد که افرادی از امتم این فرزندم را خواهند کشت ، سپس خاکی سرخرنگ از محل شهادت حسین به من داد .

و حتی روایات فراوانی از طریق خاصه و عامه نقل شده است كه رسول خدا صلی الله علیه وآله وسلم تربت امام حسین علیه السلام را استشمام كرده و آن را می‌بوسید :

عن عبد الله بن وهب بن زمعة قال أخبرتنی أم سلمة رضی الله عنها ان رسول الله صلى الله علیه وآله اضطجع ذات لیلة للنوم فاستیقظ وهو حائر ثم اضطجع فرقد ثم استیقظ وهو حائر دون ما رأیت به المرة الأولى ثم اضطجع فاستیقظ وفی یده تربة حمراء یقبلها فقلت ما هذه التربة یا رسول الله قال أخبرنی جبریل ( علیه الصلاة والسلام ) ان هذا یقتل بأرض العراق للحسین فقلت لجبریل أرنی تربة الأرض التی یقتل بها فهذه تربتها .

هذ حدیث صحیح على شرط الشیخین ولم یخرجاه .

المستدرك ، الحاكم النیسابوری ، ج 4 ، ص 398 .

ام السلمه گوید : در یکی از شب ها رسول خدا (صلی الله علیه وآله وسلم ) مشغول استراحت بود ناگهان نگران و مضطرب از جایش حرکت کرد ، سپس نشست و دراز کشید که باز هم از جایش با ناراحتی حرکت کرد که از دفعه قبل شدیدتر بود ، باز هم دراز کشید در حالی که خاکی سرخرنگ در دستهایش بود و آن می بوسید ، گفتم : این خاک چیست ؟ فرمود : جبرئیل به من خبر داد که بر این خاک حسین مرا می کشند ، از او درخواست کردم تا آن خاک را به من نشان دهد، جبرئیل این خاک را برایم آورد.

ثواب سجده بر تربت امام حسین علیه السلام :

امام صادق علیه السلام در این باره می‌فرماید :

محمد بن علی بن الحسین قال : قال الصادق ( علیه السلام ) : السجود على طین قبر الحسین ( علیه السلام ) ینور إلى الأرضین السبعة ، ومن كانت معه سبحة من طین قبر الحسین ( علیه السلام ) كتب مسبحا وإن لم یسبح بها .

وسائل الشیعة (آل البیت) ، ج 5 ، ص 365 – 366 و من لا یحضره الفقیه ، الشیخ الصدوق ، ج 1 ، ص 268 .

امام صادق علیه السلام فرمودند : سجده بر خاك قبر حسین علیه السلام نورش تا آسمان هفت آسمان را نورانی می‌‌كند . هر كس تسبیحی از خاك قبر امام حسین علیه السلام به همراه داشته باشد ، تسبیح كننده به حساب می‌آید ؛ هر چند كه با آن تسبیح نكند .

كان لأبی عبد الله جعفر بن محمد علیه السلام خریطة من دیباج صفراء فیها من تربة أبی عبد الله ( ع ) ، فكان إذا حضرته الصلاة صبه على سجادته وسجد علیه قال ( ع ) : إن السجود على تربة أبی عبد الله ( ع ) تخرق الحجب السبع .

وسائل الشیعة (آل البیت) ، ج 5 ، ص 366 .

امام صادق علیه السلام کیسه ای داشت كه در آن تربت امام حسین علیه السلام را نگه می‌داشت . هر وقت كه نماز می‌خوانده آن را بر سجاده‌اش می‌ریخت و بر آن سجده می‌كرد . امام علیه السلام فرمود : سجده بر تربت امام حسین علیه السلام هفت حجاب را پاره می‌كند .

این امام صادق علیه السلام ، فرزند رسول خدا است كه جز بر خاك امام حسین علیه السلام بر چیز دیگری سجده نمی‌كند . از این جا است كه ارزش سجده بر تربت كربلا آشكار می‌شود . ما نیز خود را پیرو همان بزرگوران می‌دانیم .

وعن الصادق ( علیه السلام ) قال من أدار سبحة من تربة الحسین ( علیه السلام ) مرة واحدة بالاستغفار أو غیره كتب الله له سبعین مرة وأن السجود علیها یخرق الحجب السبع .

امام صادق علیه السلام فرمودند : هر كس با تسبیح خاك كربلا یك دور استغفار یا كاری دیگری بكند ، خداوند برای او هفتاد مرتبه می‌نویسد . سجده بر خاك كربلا ، حجاب هفت آسمان را پاره می‌كند .

وسائل الشیعة (آل البیت) ، ج 6 ، ص 456 .

كسی كه سجده بر تربت او حجاب هفت آسمان را پاره می‌كند ، خود او چه می‌كند ؟ و چه زیبا سخنی گفته است علام? بزرگ ، شیخ عبد الحسین امینی رضوان الله تعالی علیه :

هذا حبنا وهذا حسیننا ، وهذا مأتمه ، وهذه كربلاؤه ، وهذه تربته ، وهی مسجدنا ، والله ربنا ، وسنتنا وسیرتنا سیرة نبینا وسنته ولله الحمد .

سیرتنا وسنتنا - الشیخ الأمینی - ص 180 .

این عشق ما و این حسین ما است . این عزای او ، این كربلای او و این تربت او است . تربت او سجده‌گاه ما ، الله پروردگار ما و سنت و روش ما ، سنت و روش پیامبر ما است . خدا را [بر این همه نعمت] سپاس می‌گوییم .